Chọc dò tủy sống: Những điểm quan trọng cần biết

• • Tác động của sốt xuất huyết không phát ban – Đừng coi thường!
  • Dùng thuốc ngứa da như thế nào cho đúng cách?

Thu thập dịch não tủy thông qua chọc dò tại vùng thắt lưng thường được bác sĩ chỉ định để chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến hệ thống thần kinh trung ương. Hãy cùng khám phá về tính an toàn và các ưu điểm của quy trình này trong nội dung dưới đây.

Tìm hiểu về chọc dò tủy sống

Giảng viên Cao đẳng Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, dịch não tủy không có màu sắc và nằm trong não và tủy sống. Trung bình, cơ thể có khoảng 125ml dịch não tủy được duy trì sẵn, đồng thời sản xuất thêm khoảng 500ml mỗi ngày.

Chọc dò tủy sống là một thủ thuật sử dụng kim chuyên dụng để lấy mẫu tủy sống, được gửi đến phòng xét nghiệm. Kết quả từ việc xét nghiệm này cung cấp căn cứ để bác sĩ đưa ra chẩn đoán và hướng điều trị cho các bệnh liên quan đến tủy sống và hệ thần kinh.

Những trường hợp nào cần thực hiện chọc dò tủy sống?

Dịch tủy sống có thể trải qua những biến đổi đặc biệt nếu xảy ra tổn thương trong hệ thống thần kinh. Điều này giúp bác sĩ nhận diện các bệnh lý ở vùng này như:

• • Nhiễm khuẩn.
  • Bệnh ung thư màng não.
  • Bệnh thần kinh ngoại biên.
  • Các triệu chứng thần kinh không rõ nguyên nhân: động kinh, co giật, lú lẫn, rối loạn ý thức,… hoặc các bệnh đa dây thần kinh, bệnh đa rễ và dây thần kinh.

Chọc dò tủy sống cũng được sử dụng trong quá trình điều trị các bệnh như:

• • Não úng thủy: lấy dịch hoặc gây tê tủy sống.
  • Viêm màng não: theo dõi kết quả điều trị bệnh.

Quy trình thực hiện chọc dò tủy sống

Trước khi tiến hành chọc dò tủy sống, bác sĩ sẽ chi tiết giải thích về quy trình để giảm bớt lo lắng cho bệnh nhân và người thân.

Quá trình chọc dò tủy sống bao gồm:

• • Tư thế của bệnh nhân: Người bệnh có thể ngồi hoặc nằm tùy thuộc vào yêu cầu của bác sĩ.
  • Sử dụng chất khử trùng để làm sạch vùng lưng và đặt tấm kháng khuẩn lên vùng lưng của bệnh nhân.
  • Bác sĩ chọc kim vào khu vực giữa các đốt sống – nơi có dịch não tủy để lấy mẫu và tiến hành xét nghiệm. Thường là giữa đốt sống thắt lưng L3-L4 hoặc L4-L5, L5-S1.

Chọc dò tủy sống là một thủ thuật phức tạp và đôi khi cần phải thực hiện lại. Trong quá trình này, nhân viên y tế hỗ trợ để tránh tình trạng di chuyển hoặc thay đổi tư thế gây nguy hiểm cho người bệnh. Nếu người bệnh cảm thấy không thoải mái hoặc cần phải di chuyển, họ cần thảo luận với bác sĩ để được hỗ trợ.

Sau khi lấy mẫu dịch tủy sống, bác sĩ sẽ rút kim và đặt băng vệ sinh ở vị trí đã chọc kim trước đó. Từ lúc này, người bệnh có thể di chuyển bình thường.

Chọc dò tủy sống có gây đau không?

Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, trước khi chọc dò tủy sống, bệnh nhân sẽ được gây tê để giảm đau trong quá trình thực hiện thủ thuật. Mức độ đau có thể khác nhau tuỳ thuộc vào sức chịu đựng đau của mỗi người.

Một số người cảm nhận chỉ đau nhẹ và khó chịu khi kim được chọc vào. Tuy nhiên, cũng có người có cảm giác đau mạnh hơn, có thể cần sự hỗ trợ để giữ vững tư thế từ phía nhân viên y tế.

Nếu trong quá trình chọc dò tủy sống, bệnh nhân cảm thấy đau ở chân, hãy thông báo ngay với bác sĩ. Để giảm đau cho bệnh nhân, bác sĩ có thể điều chỉnh vị trí kim lấy mẫu dịch tủy sống.

Chọc dò tủy sống có gây ra rủi ro nào không?

Mặc dù không phải thủ thuật nguy hiểm, chọc dò tủy sống vẫn có ít rủi ro:

• • Đau đầu: Thường gặp nhất, do dịch tủy sống bị rò rỉ hoặc áp lực trong não giảm. Nếu có, người bệnh cần nghỉ một thời gian mà không nằm gối. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể sử dụng thuốc giảm đau.
  • Nhiễm khuẩn: Rất hiếm, thường xảy ra khi quá trình tiêm trực tiếp không đảm bảo vệ sinh. Nếu không được xử lý, có thể gây viêm não, viêm đĩa đệm hoặc áp xe dưới màng cứng.
  • Tụ máu dưới màng cứng: Thường xảy ra ở người cao tuổi.
  • Chảy máu: Có thể xảy ra ở ngoài hoặc dưới màng cứng, thường gặp ở người dùng thuốc chống đông máu hoặc có rối loạn đông máu.

Sau thủ thuật, nếu có các dấu hiệu sau, người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay:

• • Sốt, cảm lạnh.
  • Cổ cứng.
  • Có máu hoặc dịch chảy ra từ vị trí chọc dò.
  • Đau đầu nặng.
  • Cảm giác yếu hoặc tê ở chân.

Thường thì kết quả chọc dò tủy sống sẽ có trong 24 giờ. Tuy nhiên, nếu phát hiện vấn đề, thời gian chờ có thể lâu hơn.

Nói chung, thủ thuật này tương đối an toàn và ít tác dụng phụ. Nếu được chỉ định, đây là phương pháp cần thiết để chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý thần kinh. Do đó, người bệnh có thể yên tâm hợp tác với bác sĩ trong quá trình thực hiện thủ thuật này.

Nguồn: https://caodangyduoctphcm.com.vn/