Bệnh giảm tiểu cầu : Nguyên nhân và mức độ nguy hiểm

• • Những thông tin cần biết về bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu ở trẻ em.
  • Những thông tin cần biết về suy giảm miễn dịch.

Giảm tiểu cầu là hiện tượng phổ biến trong cơ thể và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, vì vậy không nên coi thường.

Giảm tiểu cầu là gì và biểu hiện

Theo Dược sĩ CK1 Nguyễn Quốc Trung – Giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết, tiểu cầu là một loại tế bào máu được sản xuất từ tủy xương, có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Khi cơ thể bị thương, tiểu cầu sẽ liên kết với nhau để hình thành cục máu đông, giúp cầm máu. Tiểu cầu chỉ tồn tại từ 7 đến 10 ngày và được cơ thể sản xuất liên tục.

Số lượng tiểu cầu trong máu bình thường là từ 150.000 – 450.000/micro lít máu. Khi số lượng tiểu cầu giảm dưới 150.000/micro lít máu, đó là dấu hiệu của giảm tiểu cầu. Tình trạng này có thể diễn ra ở nhiều mức độ khác nhau và do nhiều nguyên nhân:

Biểu hiện của giảm tiểu cầu:

• • Mức độ nhẹ: Thường không có triệu chứng rõ ràng và chỉ được phát hiện qua xét nghiệm huyết đồ.
  • Mức độ nặng: Khi lượng tiểu cầu giảm dưới 20.000/micro lít máu, biểu hiện bằng chảy máu kéo dài khi bị thương và rong kinh.
  • Mức độ rất nặng: Khi lượng tiểu cầu giảm dưới 10.000 – 20.000/micro lít máu, sẽ gây chảy máu tự phát, xuất huyết dưới da, đặc biệt ở vùng niêm mạc mũi, họng, miệng, và ống tiêu hóa.

Một số biểu hiện thường thấy của bệnh giảm tiểu cầu bao gồm: chảy máu cam, chảy máu chân răng, bầm tím dưới da, các nốt xuất huyết nhỏ hoặc lớn tùy theo tình trạng và mức độ giảm tiểu cầu, xuất huyết dạ dày, và phân có lẫn máu đen.

Nguyên nhân nào gây ra giảm tiểu cầu?

Có nhiều nguyên nhân khiến lượng tiểu cầu trong cơ thể bị giảm, trong đó có những nguyên nhân phổ biến sau:

• • Nhiễm virus: Các loại virus như quai bị, thủy đậu, viêm gan B, viêm gan C, HIV, virus Epstein Barr… khi xâm nhập vào cơ thể sẽ ức chế khả năng sản xuất tiểu cầu của tủy xương.
  • Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc có thành phần phá hủy tiểu cầu cũng khiến số lượng tiểu cầu giảm.
  • Mắc bệnh lý ác tính: Bệnh nhân ung thư, đặc biệt là bệnh bạch cầu, sẽ bị giảm tiểu cầu nghiêm trọng do tế bào ung thư xâm nhập tủy xương, làm giảm khả năng sản xuất tiểu cầu.
  • Xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch: Rối loạn hệ thống miễn dịch dẫn đến việc tiểu cầu bị phá hủy, gây ra tình trạng giảm tiểu cầu.
  • Thiếu máu bất sản: Một số trường hợp bệnh nhân dùng thuốc, tiếp xúc với chất phóng xạ, hoặc nhiễm virus gây ra tình trạng thiếu máu bất sản và làm giảm số lượng tiểu cầu.
  • Điều trị ung thư: Trong quá trình hóa trị và xạ trị để điều trị ung thư, bệnh nhân có thể gặp phải tổn thương và giảm số lượng tiểu cầu.
  • Một số nguyên nhân khác: Bệnh lý đột biến gen di truyền, lách to, mang thai, uống rượu, thiếu vitamin B12 và axit folic, lupus ban đỏ, ghép tạng, nhiễm trùng nặng,… cũng có thể khiến tiểu cầu giảm.

Mức độ nguy hiểm của bệnh giảm tiểu cầu

Cô Nguyễn Thị Thắm – Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết thêm, tùy theo nguyên nhân mà tình trạng giảm tiểu cầu có thể nguy hiểm hoặc không gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe. Nếu giảm tiểu cầu do dùng thuốc, uống rượu, hoặc những nguyên nhân thông thường khác, khi ngừng thuốc hoặc loại bỏ tác động, lượng tiểu cầu thường quay về mức bình thường. Nếu giảm tiểu cầu do bệnh lý, mức độ nghiêm trọng sẽ phụ thuộc vào loại bệnh lý mà bệnh nhân đang mắc phải.

Giảm tiểu cầu có thể dẫn đến tình trạng xuất huyết, máu khó đông, và khả năng chống nhiễm trùng kém. Nếu tiểu cầu giảm nhiều, bệnh nhân có thể bị chảy máu cam, vết thương hở chảy máu không ngừng, khó đông máu, rong kinh, xuất huyết dưới da, thậm chí xuất huyết não, có thể dẫn đến tử vong. Lượng tiểu cầu giảm xuống mức 10.000 – 20.000 tiểu cầu/micro lít máu là mức độ nghiêm trọng, gây ra những nguy cơ lớn cho sức khỏe.

Bệnh giảm tiểu cầu được điều trị như thế nào?

Tùy thuộc vào mức độ giảm tiểu cầu và nguyên nhân gây bệnh, các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• • Mức độ nhẹ: Không có dấu hiệu chảy máu, chỉ cần theo dõi cho đến khi tiểu cầu về mức bình thường.
  • Nguyên nhân do thuốc: Ngừng sử dụng thuốc gây giảm tiểu cầu.
  • Bệnh nhân hóa trị, thiếu tiểu cầu: Truyền tiểu cầu để cải thiện tình trạng.
  • Lách to: Phẫu thuật cắt lách để ngăn chặn tình trạng giảm tiểu cầu.
  • Giảm tiểu cầu miễn dịch: Sử dụng thuốc điều trị giảm tiểu cầu.

Lưu ý trong quá trình điều trị

• • Tránh sử dụng thuốc chống viêm không steroid hoặc aspirin.
  • Tránh uống rượu/bia.
  • Tránh hoạt động cường độ cao và các hoạt động có thể gây chảy máu.
  • Bổ sung nhiều nước ép hoa quả, vitamin C, vitamin B12 và axit folic để tăng cường sức khỏe.

Nguồn: https://caodangyduoctphcm.com.vn/