Axit dạ dày đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa. Tuy nhiên, khi nồng độ axit vượt quá mức bình thường, nó có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như viêm loét, chảy máu, hoặc thậm chí thủng dạ dày. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến dư axit dạ dày và cách khắc phục tình trạng này là gì?
Vai trò của axit dạ dày
Axit dạ dày chủ yếu là axit clohydric (HCl), với nồng độ bình thường từ 0,0001 – 0,001 mol/l và độ pH khoảng 3 – 4. Axit dạ dày đóng vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa, bao gồm:
- Thúc đẩy quá trình tiêu hóa và làm rỗng dạ dày.
- Kích thích ruột non và tuyến tụy sản xuất enzyme để phân giải protein và chất béo.
- Tiêu diệt vi khuẩn có hại tấn công dạ dày, bảo vệ hệ tiêu hóa.
- Điều chỉnh cơ chế đóng mở van tâm vị và môn vị.
Việc duy trì nồng độ axit cân bằng là cần thiết để hệ tiêu hóa hoạt động ổn định. Thiếu hoặc thừa axit đều gây hại cho sức khỏe tiêu hóa và các cơ quan khác.
Nguyển nhân gây ra dư axit dạ dày
Thừa axit dạ dày là tình trạng nồng độ axit vượt mức tiêu chuẩn (trên 0,001 mol/l) và độ pH giảm dưới 3.5. Một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng này bao gồm:
- Thường xuyên uống bia rượu: Các chất trong đồ uống này ức chế sự hình thành chất nhầy bảo vệ niêm mạc, tăng tiết axit dạ dày, gây nguy cơ viêm loét, thủng, hoặc ung thư dạ dày.
- Thói quen ăn uống không khoa học: Ăn không đúng giờ, bỏ bữa, hoặc tiêu thụ thực phẩm nhiều dầu mỡ gây kích thích tiết axit nhiều hơn.
- Căng thẳng kéo dài: Áp lực trong cuộc sống và công việc làm tăng co bóp dạ dày, dẫn đến dư axit và nguy cơ mắc bệnh dạ dày.
- Vi khuẩn HP: Vi khuẩn Helicobacter pylori trong dạ dày cũng kích thích tăng tiết axit và gây ra các bệnh lý dạ dày.
- Hút thuốc lá: Nicotin và các chất độc trong thuốc lá làm hại niêm mạc, tiêu diệt vi khuẩn có lợi và thúc đẩy vi khuẩn có hại phát triển, dẫn đến tăng tiết axit.
- Thiếu ngủ, thức khuya: Thói quen ngủ không đủ giấc cũng là yếu tố góp phần gây thừa axit trong dạ dày.
Các triệu chứng dư axit dạ dày
Người bị dư axit dạ dày có thể xuất hiện các triệu chứng như:
- Đau và cảm giác nóng rát vùng thượng vị.
- Thường xuyên bị đầy hơi, ợ chua, và hôi miệng.
- Nước tiểu sẫm màu, kéo dài trong thời gian dài.
- Rối loạn tiêu hóa, có thể tiêu chảy hoặc táo bón.
- Da trở nên khô hơn, dễ nổi mụn.
- Cơ thể mệt mỏi, mất ngủ thường xuyên.
- Hay buồn nôn.
- Thường xuyên căng thẳng.
- Khó tập trung trong công việc hoặc cuộc sống.
- Đau bụng vùng dưới ngực.
Những bệnh lý do dư axit dạ dày gây ra
Lượng axit dạ dày dư thừa có thể làm mòn và phá hủy thành dạ dày cùng các cơ quan tiêu hóa khác. Theo thời gian, những tổn thương này có thể trở nên nghiêm trọng, dẫn đến các bệnh lý như:
- Đau và viêm loét dạ dày: Axit dư thừa gây tổn thương niêm mạc, hình thành các vết loét và gây ra các cơn đau dạ dày.
- Các bệnh liên quan đến thực quản.
- Xuất huyết dạ dày.
- Thủng dạ dày và ung thư dạ dày: Đây là các tình trạng nguy hiểm, có nguy cơ tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
- Ngoài ra, dư axit còn làm giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như gout, loãng xương, béo phì, sỏi thận, và các bệnh về gan mật.
Cách khắc phục tình trạng dư axit dạ dày
Để điều trị tình trạng dư thừa axit dạ dày, cần chú ý các vấn đề sau:
Sử dụng thuốc giảm tiết axit dạ dày theo chỉ định của bác sĩ. Tránh tự ý mua thuốc vì có thể gây ra tác dụng phụ như đau đầu, buồn nôn.
Duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh:
- Ăn tối đúng giờ, nên ăn trước khi ngủ 3-4 tiếng.
- Tránh ăn quá no để giảm áp lực lên dạ dày.
- Hạn chế thực phẩm chua, cay để bảo vệ niêm mạc dạ dày.
- Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, ăn chậm và nhai kỹ.
- Kiêng chất kích thích như bia, rượu, đồ uống có gas, và tránh hút thuốc lá.
- Bổ sung thực phẩm giảm axit dạ dày như rau xanh, atiso, ớt chuông, tỏi, ngũ cốc nguyên cám, chuối, dưa hấu, dầu thực vật.
- Ngủ đủ giấc, không thức khuya.
- Uống nước lọc vào buổi sáng.
- Kiểm soát căng thẳng và duy trì tinh thần tích cực.
Nguồn: https://caodangyduoctphcm.com.vn/
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur TP Hồ Chí Minh
Cơ sở Bình Thạnh: 37/3 Ngô Tất Tố, phường 21, quận Bình Thạnh, TPHCM. Tư vấn: 028.6295.6295 - 09.6295.6295
Cơ sở Bình Tân: Số 913/3 Quốc Lộ 1A, Phường An Lạc, Quận Bình Tân - TP Hồ Chí Minh ( Ngay vòng xoay An Lạc, Ngã 3 Trần Đại Nghĩa với Quốc Lộ 1 A). Tư vấn: 0799.913.913 - 0788.913.913