Áp xe gan phổ biến ở các vùng nhiệt đới như Việt Nam. Đây là một bệnh nghiêm trọng với tỷ lệ tử vong cao, và dù việc cải thiện vệ sinh và sử dụng kháng sinh đã được áp dụng, bệnh vẫn đang gia tăng.
Tổng quan về bệnh áp xe gan
Áp xe gan là gì?
Theo Giảng viên Cao đẳng Dược tại TPHCM, gan đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng như lưu trữ năng lượng, sản xuất protein và loại bỏ chất độc hại khỏi cơ thể. Áp xe gan là tình trạng tổn thương của gan, thường do nhiễm trùng vi khuẩn hoặc ký sinh trùng, dẫn đến việc gan sưng mủ và hình thành lỗ nhỏ.
Nguyên nhân gây bệnh áp xe gan thường được phân thành 3 loại chính:
- Áp xe gan do vi khuẩn, thường là do nhiều loại vi trùng khác nhau.
- Áp xe gan do ký sinh trùng ameba, chủ yếu là do loại Entamoeba histolytica.
- Áp xe gan do nấm, thường thuộc họ Candida.
Các tình trạng viêm như viêm ruột thừa, viêm túi thừa, viêm túi mật thường là nguyên nhân chính gây ra áp xe gan. Những loại ký sinh trùng như trùng amip cũng gây sưng mủ gan. Phần lớn các trường hợp này thường xuất hiện trong điều kiện vệ sinh kém.
Bệnh áp xe gan có nguy hiểm không?
Áp xe gan, một bệnh nguy hiểm, thường không hiện triệu chứng ngay lập tức, nhưng khi xuất hiện, chúng thường rất nghiêm trọng. Những biểu hiện đặc trưng của bệnh bao gồm:
- Sốt cao và cảm giác rét run: sốt có thể đạt mức 39-40oC trong giai đoạn cấp tính và kéo dài nhiều ngày, thường đi kèm với đau bụng.
- Đau thường tại vùng gan: chủ yếu ở vùng dưới sườn bên phải, có thể lan rộng đến thượng vị hoặc khắp bụng trong trường hợp ổ áp-xe to cấp tính.
- Gan sưng đau: sưng to gây cảm giác căng, đau, nặng ở vùng dưới sườn bên phải, cũng gây khó thở do gan to đẩy cơ hoành lên cao.
- Đau khi ấn vào vùng gan: khi chạm vào vùng gan (kẽ giữa sườn 11-12), bệnh nhân cảm thấy đau, và khi gõ vùng gan, âm thanh đục rõ, mép bờ gan có thể bị phình lên.
- Hình ảnh X-quang: Cơ hoành phải cao, ít di động, góc sườn hoành phải mờ, cùng với các chỉ số xét nghiệm máu như bạch cầu tăng cao và tốc độ máu lắng tăng.
Người bị áp-xe-gan khi phát hiện sớm thường được điều trị bằng cách chọc hút mủ, nằm viện từ 7 đến 15 ngày và sử dụng thuốc kháng sinh để ngăn ngừa tái phát. Tuy nhiên, có những trường hợp triệu chứng nặng nề đe dọa tính mạng. Một số bệnh nhân có ổ áp xe lớn nhưng chỉ thấy sốt nhẹ, cảm giác khó chịu ở vùng hạ sườn phải, thậm chí chỉ cảm nhận được gan phồng lên. Siêu âm giúp phát hiện ổ mủ lớn trong trường hợp này. Nếu ổ áp xe vỡ ra, có thể gây nhiễm khuẩn huyết nghiêm trọng hoặc lan sang màng phổi, màng tim, gây viêm phúc mạc, tiềm ẩn nguy cơ nguy hiểm đến tính mạng.
Khi bị áp xe gan sẽ gặp những biến chứng gì?
Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, bệnh nhân áp xe gan có thể phải đối mặt với các biến chứng nguy hiểm sau:
- Vỡ ổ áp xe gan: Biến chứng phổ biến nhất và cũng nguy hiểm nhất. Khi ổ áp xe gan bên trái vỡ, có thể làm tổn thương màng tim. Người bệnh sẽ có các dấu hiệu đột ngột như khó thở, vã mồ hôi, da tái nhợt, tiếng tim không rõ ràng. Nếu không được cấp cứu kịp thời, nguy cơ tử vong do bị ép tim là rất cao.
- Nhiễm trùng ổ bụng: Khi ổ áp xe gan vỡ vào ổ bụng, có thể gây nhiễm trùng toàn bộ ổ bụng, gọi là viêm phúc mạc, với triệu chứng như đau bụng cấp, bụng căng cứng, sốt cao. Bệnh nhân cần sự can thiệp ngay lập tức để tránh nguy cơ choáng nhiễm khuẩn và tử vong, thường là thông qua lưu ổ bụng hoặc phẫu thuật cấp cứu.
- Vỡ ống tiêu hóa: Ổ áp xe gan có thể vỡ vào các phần của đường tiêu hóa như đại tràng, dạ dày, gây nôn mửa mủ hoặc tiêu chảy có máu. Đôi khi, vỡ ổ áp xe cũng có thể tạo ra áp xe cơ bụng hoặc tạo thành lỗ thủng gây ra dịch mủ tràn ra.
Các phương pháp phòng ngừa áp xe gan
Hạn chế thực phẩm chưa chín như nem chua, nem chạo, gỏi, tiết canh và rau sống chưa rửa sạch, kể cả rau ăn kèm với phở, bún chả.
Tránh uống nước chưa đun sôi từ các nguồn tự nhiên như sông, suối, ao, hồ, cũng như từ chum vại, giếng, bể chứa nước, và nước từ vòi chưa kiểm tra vệ sinh.
Nên giữ vệ sinh bằng cách rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Khi phát hiện nhiễm khuẩn trong cơ thể, cần đi khám và điều trị để ngăn chặn vi khuẩn lây lan, đặc biệt là qua đường máu.
Nếu nghi ngờ mắc áp-xe gan, việc đi khám sớm giúp xác định và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.
Nguồn: https://caodangyduoctphcm.com.vn/
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur TP Hồ Chí Minh
Cơ sở Bình Thạnh: 37/3 Ngô Tất Tố, phường 21, quận Bình Thạnh, TPHCM. Tư vấn: 028.6295.6295 - 09.6295.6295
Cơ sở Bình Tân: Số 913/3 Quốc Lộ 1A, Phường An Lạc, Quận Bình Tân - TP Hồ Chí Minh ( Ngay vòng xoay An Lạc, Ngã 3 Trần Đại Nghĩa với Quốc Lộ 1 A). Tư vấn: 0799.913.913 - 0788.913.913