Cây xạ đen có công dụng chữa bệnh như thế nào?

Một trong những loại thảo dược rất quý đó là Cây xạ đen. bởi nó là loại dược liệu có nhiều công dụng tốt với sức khỏe, nhất là bệnh ung thư. . Ngoài ra, Xạ đen còn có tác dụng an thần, giải tỏa căng thẳng, tăng cường hệ miễn dịch và chữa trị các bệnh về gan,…

• Chè xanh – Thảo dược giúp thanh nhiệt, giải độc hiệu quả
• Cây thảo quả – vị thuốc chữa bệnh thần kỳ
• Simvastatin: Thuốc điều trị tăng cholesterol trong máu và những lưu ý khi sử dụng

Cây lá xạ đen khi còn non

Vậy Xạ đen có công dụng và cách dùng ra sao, bài viết sau của Dược sĩ, Giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur sẽ giúp bạn có thêm thông tin về cây này nhé.

Tổng quan về cây xạ đen

Tên gọi khác:  Thanh giang đằng, Cây ung thư, Dây gối Ấn độ, Xạ đen châu âu…

Tên khoa học: Celastrus hindsii Benth et Hook, thuộc họ Celastraceae (dây gối)

1.1. Mô tả thực vật:

Cây xạ đen là dây leo và thân gỗ, dài khoảng 3 – 10m. Cậy mọc thành bụi, có màu xám nhạt và không có lông khi cây non, khi cây trưởng thành thì có màu xanh nâu và nhiều lông.

Lá mọc so le, phiến lá hình bầu dục và đầu nhọn, dài từ 6 – 12cm, rộng 3 – 5cm, mép lá có răng cưa ngắn. Cuống lá tương đối ngắn, chỉ từ 4 – 7mm.

Hoa có màu trắng, 5 cánh, mọc từng chùm ở nách hoặc ngọn lá, chùm hoa dài từ 5 – 10cm, cuống hoa dài 2 – 4mm.

Quả hình trứng và dài khoảng 1cm, có màu xanh khi còn non, chuyển vàng khi chín và tách thành 3 mảnh.

Cây ra hoa vào tháng 3 – 5 và có quả từ tháng 8 – 12.

1.2. Nguồn gốc – Phân bố:

Xạ đen được phân bố nhiều ở Trung Quốc và các nước như Việt Nam, Myanma, Ấn Độ, …

Tại Việt Nam, cây mọc hoang nhiều ở khu rừng của vùng đồi núi phía Bắc như Hòa Bình, Ninh Bình, Thừa Thiên Huế,…

1.3. Bộ phận dùng – Thu hái:

– Xạ đen sử dụng được cả thân, cành và lá,và quả. Dùng tươi hoặc khô đều được.

Nên hái Lá cây đã già, có thể hái lá dùng làm dược liệu vào bất kỳ lúc nào,

Rửa sạch bằng nước sau khi thu hái, cắt từng đoạn ngắn rồi mang phơi khô hoặc sấy khô, cho vào túi nilon.

Cách phân biệt cây xạ đen thật giả

Cây xạ trắng, xạ vàng, xạ lai có họ xạ với Xạ đen, vì vậy người ta thường dễ nhầm lẫn với nhau.. Dưới đây là cách phân biệt cây xạ đen với những cây khác có cùng trong họ:

Cây xạ đen: khi còn non lá có sắc tím, dày, có răng cưa; sau trưởng thành có màu xanh đậm , lá có mùi thơm nhẹ, không giòn, vụn nát; thân màu đen và thơm.sau khi phơi khô.

Cây xạ vàng: lá không có sắc tím và mỏng, không có răng cưa; lớn lên lá cây có màu xanh. . lá cây rất dễ bị nát và giòn sau khi phơi khô, thân cây chuyển sang màu trắng và không có mùi thơm.

Ngoài các cây: cây chùm rụm, cây dót và cây xạ đen Hòa Bình cùng họ với xạ đen nên dễ bị nhầm lẫn . Tuy nhiên, về thành phần lại thấy rất khác nhau khi được nghiên cứu, đặc biệt là khả năng ức chế tế bào ung thư gan và phổi

Cố GS.TS Lê Thế Trung – nguyên giám đốc viện bỏng Quốc gia là người đầu tiên công bố các nghiên cứu về cậy Xạ đen, và cho biết trước khi nghiên cứu về cây Xạ đen thì ông đã phát hiện ra rằng, hiện tại có rất nhiều cây mang tên gọi này, phổ biến và dễ nhầm lẫn nhất là 2 loại:

Cách phân biệt và nhận biết xạ đen thật và giả

Thành phần hóa học

Trong cây xạ đen có các thành phần chính như sau:

Flavonoid, Polyphenol: kaempferol 3-rutinoside, rutin, axit lithospermic, axit rosmarinic, axit lithospermic B; Triterpene và Sesquiterpene; Tanin.

Cây lá và quả của cây Xạ đen

Cây xạ đen có tác dụng gì?

Cây xạ đen với những thành phần nêu trên, cây xạ đen có các tác dụng dược lý bao gồm:

1.Chống khối u: Các hợp chất quinone polyphenol, flavonoid trong cây xạ đen có tác dụng ức chế phát triển tế bào ung thư, hóa lỏng chúng để tế bào ung thư dễ dàng bị tiêu hủy, từ đó chống hình thành khối u và di căn..

2.Chống oxy hóa: Các chất hoạt chất có trong cây có khả năng chống lại các gốc tự do và làm suy giảm những tác hại của gốc tự do đối với tế bào.

3.Chống nhiễm khuẩn: xạ đen có khả năng bảo vệ cơ thể trước tác nhân vi khuẩn xâm nhập.

Nhờ các hợp chất saponin triterpenoid có trong cây

*Về YHCT: Cây có vị đắng và hơi chát, tính hàn và có những tác dụng sau:

– Giúp chữa trị bệnh về gân: viêm gan, xơ gan, hỗ trợ chữa gan nhiễm mỡ làm vàng da

– Tác dụng Giải độc, tiêu viêm, mụn nhọt trên da

– Giúp hoạt huyết và ổn định huyết áp,

– Giúp tăng sức đề kháng ,an thần, giải tỏa căng thẳng,

– Chữa trị khối u

– Chữa trị các bệnh về xương khớp, cột sống

 – Giúp cảm giác ngon miệng và cải thiện giấc ngủ

Tùy từng bài thuốc liều dùng xạ đen sẽ tương ứng, tối đa chỉ nên khoảng 70g/ngày và cần tham khảo ý kiến thầy thuốc.

Một số bài thuốc phổ biến từ cây xạ đen

Là loại dược liệu quý Xạ đen có thể dùng được cả thân, cành và lá, dùng tươi hoặc khô đều được.

Sau đây một số bài thuốc phổ biến từ cây xạ đen được GV Cao đẳng Dược Hà Nội chia sẻ như sau:

1.Thanh nhiệt, lợi tiểu, thông kinh: Phơi khô và sao vàng xạ đen (15g), kim ngân hoa (12g), sau đó hãm lấy nước uống trong ngày.

2.Tăng cường đề kháng, giảm căng thẳng: Sắc lấy nước uống hàng ngày các loại dược liệu gồm xạ đen, nấm linh chi, giảo cổ lam (mỗi loại 15g).

3.Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan: Nấu 2 lít nước với xạ đen (50g gồm lá và thân cây), mật nhân (10g), cà gai leo (30g) sau khi sôi 15 phút, tắt bếp, rồi lọc lấy nước uống hàng ngày.

4.Giải độc gan, hỗ trợ hệ tiêu hóa, phòng chống ung thư:

Nấu 1,5 lít nước với xạ đen và xạ vàng mỗi vị 100g, cây B1 (30g), cây máu gà (kê huyết đằng) để uống trong ngày.

Hoặc cũng có thể nấu với xạ đen (70g bao gồm lá và thân cây) sau đó lọc rồi để nguội uống hàng ngày.

5.Cầm máu, chữa mụn nhọt: Lá xạ đen lấy khoảng 3 – 5 còn tươi đã giã nát đắp lên, vùng da đã vệ sinh sạch rồi sau đó băng lại

6.Hỗ trợ chữa trị ung thư gan, ung thư phổi:

Xạ đen và hoàn ngọc mỗi vị 50g, bán chi liên 10g, bạch hoa xà 20g.

Sắc lấy nước uống, uống 2 lần/ngày. uống sau mỗi bữa ăn khoảng 30 phút

Ngoài ra, Quả xạ đen có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan thanh nhiệt, giải độc và hỗ trợ thanh lọc cơ thể.

Dùng ngâm rượu quả xạ đen: Thường ngâm 5kg quả với 5 lít rượu, để khoảng 6 tháng là có thể uống được

Nước sắc từ Lá xạ đen có công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu…

Một số lưu ý khi dùng

Cần lưu ý và thận trọng khi sử dụng Cây xạ đen sau :

– Không dùng quá liều lượng chỉ định vì có thể làm tụt huyết áp, gây hoa mắt, chóng mặt.

– Thuốc hoặc trà từ cây xạ đen sau khi nấu hoặc hãm cần pha vừa đủ, đúng liều Tránh không uống thuốc đã qua đêm sẽ làm đau bụng, đi ngoài và đầy bụng.

– Xạ đen có thể gây ngủ gà, ngủ gật vì có tác dụng an thần

– Không nên sử dụng đối với vì có thể làm suy thận. hoặc khi dùng cần dùng đúng liều chỉ dẫn của thầy thuốc

– Vì chưa có nhiều bằng chứng về việc dùng xạ đen ở phụ nữ có thai nên đối tượng này tốt nhất không nên dùng.

– Khi dùng thuốc cần tránh dùng thức uống có cồn, các loại thực phẩm như cà pháo, đậu xanh, măng chua, rau muống,… vì có thể làm giảm tác dụng thuốc.

Tóm lại: Có thể thấy rằng công dụng mà cây xạ đen mang lại cho sức khỏe là rất lớn. Là cây thuốc quý nhờ đặc tính phòng chống chữa được bệnh ung thư. Ngoài ra, Xạ đen còn có tác dụng an thần, giải tỏa căng thẳng, tăng cường hệ miễn dịch và chữa trị các bệnh về gan,…

Tuy nhiên, để sử dụng xạ đen một cách tối ưu, tốt nhất người dùng nên tham vấn ý kiến của người thầy thuốc chuyên môn để tránh tác dụng phụ không mong muốn trường hợp do lạm dụng hoặc dùng sai cách dẫn đến./.

Nguồn: Ds.CKI Nguyễn Quốc Trung – caodangyduoctphcm.com.vn tổng hợp